Eau de Vie van Haaksbergs fruit en lokaal bier

In 2019 was de zomer heet en droog. Het leidde in Haaksbergen, bijna de droogste plek van Nederland, tot ene zeer wisselende fruitoogst. De appels waren sons klein en soms vol (bijvoorbeeld rondom de Buurserbeek). De perenoogst viel tegen: zeer weinig suikers. Daarnaast zijn de echt smaakbrengende perenrassen (zoals de Williamspeer), weinig vertegenwoordigd in de gemeente. De mispels waren laat (eind oktober, begin november) en hadden kleine vruchten. De kweepeer gaf ook een wisselende opbrengst door de gemeente heen.

Haaksbergse Appeltjes  op Hout

Jaarlijks worden door ons team op ruim 15 plekken in en rond Haaksbergen handmatig appels geplukt van meerdere soorten appels. Het gaat hier om zowel pluk- en valfruit. Het valfruit mag niet langer dan een dag op de grond hebben gelegen. We werken natuurlijk alleen met appels die onbespoten zijn. Alle appels worden uitgezocht, gewassen, ontsteeld en gecontroleerd op de aanwezigheid van oorwurmen (geven een vieze smaak aan het distillaat). Daarna worden ze in de fruitshredder tot pulp gedraaid en in gistingsvaten gestopt waar het gistingsproces minimaal 3 maanden plaatsvindt, soms langer. De appels worden in twee keer gestookt tot een distillaat dat daarna nog twee maanden op RVS vat rijpt. Tenslotte wordt het gereduceerd naar drinksterkte, gefilterd en gebotteld.

Om een specifieke zachte smaak te krijgen, die doet denken aan gelijkwaardige producten uit bijvoorbeeld Normandië, wordt het appeldistillaat gemengd met een door ons gestookt perendistillaat. Ook die vruchten worden om en rond Haaksbergen verzameld en via hetzelfde proces verwerkt.

Onze blender proeft elk jaar de verschillende proefmonsters alvorens een keuze wordt gemaakt voor de definitieve mengverhouding. Vervolgens laten we het op RVS vat rijpen met snippers van toasted Frans Eiken. Dit geeft het distillaat een mooie kleur en een touch van hout.

De producten zijn verkrijgbaar onder zowel de naam Twentse Appeltjes op hout, als Haaksbergse Appeltjes op Hout.

Mispel

Werd in 2019 al het eerste Mispeldistillaat (pluk 2018) gepresenteerd, in 2020 komen we wederom met een beperkte oplage van de mispels die in 2019 werden geplukt. Met vereende krachten en veel handjes werden de vrij onbekende vruchten in tuinen en op (oude) boerenerven geplukt en in gisting gezet. De opbrengst is laag, de smaak is heel typisch ‘mispel’ geworden: aards en stuivend.

Kweepeer

De kweepeer is aan aparte familie binnen het fruit: de cydonia oblonga familie. Benamingen als kweePEER en kweeAPPEL werden dus verwarrend: een kwee heeft niets te maken met appels (Malus) of peren (Pyrus). Op de grote gele vruchten zitten een dun bruinachtig donslaagje.

Vroeger stonden kweeen bij boerdeijen. Momenteel staan er rondom Haaksbergen meerdere kweebomen in tuinen en boomgaarden. Het gaat voornamelijk om de rassen Vranja en Ronda. Kweeën hebben een zeer specifieke geur en zijn rauw oneetbaar. De vruchten kunnen erg groot en zwaar worden. Wij hebben vruchten tot 2 kilo geoogst. Met kwee kun je niet zoveel, ondanks dat het een prachtige vrucht is: gelei maken, in dunne schijfjes meebakken met vlees, jam en eau de vie. Daarom gooien veel mensen de vrucht na afvallen in de groenbak of op de composthoop. Maar e kunt er ook een paar in huis leggen omdat ze heel lang blijven geuren.

De kwee is een steenvrucht en dat maakt het verwerken tot een hele uitdaging. We snijden hem is klein mogelijke stukjes, halen hem door de fruitshredder onder toevoeging van veel water, omdat anders de shredder vastloopt in de betonachtige pulpmassa. Kwee wordt laat geoogst: eind oktober/begin november. Dan bevat de vrucht 10-14% suiker wat voor voldoende materiaal moet zorgen om tijdens het gisten alcohol te laten ontstaan. In de stokerij staan de gistingsvaten tot ruim 6 maanden te gisten. Dan volgt afstoken in één gang op de Dominator met dichte kleppen. De opbrengst is een zeer beperkt aantal flesjes met een heel bijzonder, langdurige, smaakbeleving.

Wij kwalificeren dit product als zeer smaakvol en zeer beperkt leverbaar.

Bierbrand I.P.A.           (Eau de Vie d’IPA)

Deze bierbrand is gemaakt van puur afgestookt bier met hop en al, zonder verdere toevoeging dan alleen water om het op drinksterkte te brengen. In dit gevat gaat het een IPA die op 6,2% in onze grote ketel is gegaan en in twee keer gedistilleerd is naar een drinksterkte van alc 33% vol. De gebruikte Indian Pale Ale heeft van zichzelf een krachtige neus van (veel) Amerikaanse hop, grapefruit en tropische vruchten. In de bierbrand I.P.A. vind je dat terug in zowel de geur als de smaak.

Bierbrand Tripel/Peer (Eau de Vie de Tripel et Poire)

Bierbrand is een typisch Duits product, zoals bier dat ook is. Maar in Nederland doen we veel te weinig met dat mooie bier. Zeker als het gaat om speciaalbier! Bierbrand Tripel/Peer is aan de ene kant gemaakt van puur afgestookte tripel en aan de andere kant van handgeplukte Haaksbergse peren uit de oogst 2020. De gebruikte tripel heeft een naam: Mooien Muiter van Brouwersnös. Mooien Muiter heeft een alcoholpercentage van 9% en is daarmee een mooie drager van de smaken van dit bijzondere bier. Om een mooie balans te krijgen met de gembersmaak, die in deze Tripel is te proeven, hebben we een distillaat van Haaksbergse peren toegevoegd. Deze in de warme zomer handgeplukte peren zorgen voor een zachte afronding. Wat proeven we? Ananas, kamille, aardbeien, anijs, rozijnen, hout en natuurlijk peer. Deze Bierbrand Tripel/Peer is eenmalig gemaakt en in gelimiteerd, genummerde, oplage op de markt is gekomen.

Deze, in april 2021, in twee keer gedistilleerde bierbrand, gecombineerd met een twee keer gedistilleerde peren eau de vie, gestookt in februari 2021, heeft een alcoholpercentage van 33%.

Verkrijgbaar in genummerde flessen van 35 c